De Zwitsers, de SVP & mijn verblijfsvergunning

Voordat ik naar Zwitserland vertrok kreeg ik te horen dat Zwitsers nogal op zichzelf en eigenaardig kunnen zijn.Tijdens mijn eerste dagen in Zwitserland werd dit al bevestigd door verschillende buitenlanders. Ik sprak op het Gurtenfestival met een Duitse die me hoe moeilijk het voor haar was om haar draai te vinden in Bern. "Zwitsers zijn erg gesloten. Ik woon hier nu drie jaar maar heb alleen buitenlandse vrienden" Gelukkig hadden twee Duitsers die ze had ontmoet haar de stad laten zien en haar geïntroduceerd in hun vriendengroep. Ze gaf me haar facebook "Als je zin hebt om een drankje te doen, of je hebt vragen over Bern, stuur me een berichtje!".

Eigenlijk hebben alle buitenlanders die ik tot nu toe tegen ben gekomen ongeveer hetzelfde verhaal. Zelfs Bettina, een extraverte Canadese vrouw die IT problemen oplost in het Inselspital, heeft geen Zwitserse vrienden ondanks dat ze hier meer dan 12 jaar in woont, en vloeiend Zwitsers en Duits spreekt."Stella, hier heb je mijn telefoonnummer. Als je je alleen voelt of je wordt ziek, dan moet je me bellen! Dan kan ik langs komen om voor je zorgen."

Iedereen die ik spreek is het erover eens dat Zwitsers over het algemeen koel en afstandelijk zijn. En door sommigen werd er zelfs gesproken over racisme jegens buitenlanders.Dit zijn nogal wat (voor?)oordelen. In hoeverre is dit waar en wat zijn mijn eigen ervaringen met de Zwitsers? Ik heb nog steeds geen verblijfsvergunning en ben bij de immigratiedienst al een paar keer van het kastje naar de muur gestuurd. Ook vond ik het vreemd dat mijn in het Engels geschreven e-mails in het Duits beantwoord. Maar is dit racisme?

Je hebt misschien gehoord van het 'anti-immigratie' referendum dat in februari met een meerderheid van 50,3 procent van de stemmen is goedgekeurd door de Zwitserse bevolking.  Dit referendum is voornamelijk bedoeld voor een stop op de immigratie vanuit EU landen. Wanneer er daadwerkelijk een immigratiequota zal worden ingevoerd, schendt Zwitserland de overeenkomsten met de EU over het vrije verkeer van personen. Een van de consequenties van het aannemen van het referendum was dat Zwitserland onmiddellijk werd uitgesloten uit het Erasmus programma van de EU. Hierdoor had ik, net zoals alle andere uitwisselingsstudenten tussen Zwitserland en Europa, opeens geen recht meer op een Erasmusbeurs.Behalve dat ik dit natuurlijk erg vervelend vond om mijn eigen financiële redenen, heb ik nooit veel nagedacht over de politieke situatie in Zwitserland die tot deze referendum uitkomst heeft geleid. Maar nu ik van andere buitenlanders verhalen over racisme hoor, begin ik dit toch wel een interessant onderwerp te vinden. 

De Zwitsers zitten op een grote berg geld en hebben de crisis zien toeslaan in de EU buurlanden terwijl hun economie tot nu toe redelijk ongeschonden is gebleven. De Zwitsers zijn bang dat ook zij last zullen krijgen van de crisis in Europa en geven de immigranten en de omliggende EU landen de schuld van de (relatief kleine) economische problemen die ze hebben. Die Schweizerische Volkspartei (SVP) is de grootste politieke partij van Zwitserland en speelt op deze angst in. De SVP voert al meer dan 25 jaar campagne tegen immigratie, islamisering en verdere integratie in de EU en kan het best vergeleken worden met de PVV van Wilders maar dan nog een stukje extremer. Veel Zwitsers zien niet dat de immigratie uit Europa heeft gezorgd voor een economische groei en dat ongeveer 70 procent van de Europese immigranten hoogopgeleid is (bron). 

Opmerkelijk is dat het vooral de Zwitsers op het platteland en kleine dorpen zijn die voor het referendum hebben gestemd. Terwijl de inwoners van grote steden zoals Basel en Zürich voornamelijk tegen hebben gestemd. Zouden de burgers op het platteland, waar nauwelijks tot geen immigranten wonen, makkelijker bang zijn te maken voor het onbekende vergeleken met de bewoners van de multiculturele steden?

Poster SVP 2006. Het zwarte schaap wordt van de Zwitserse vlag afgetrapt. 

Poster SVP 2008. Gekleurde handen grijpen naar Zwitserse paspoorten.

Posters SVP 2009. Tegen de bouw van Minaretten (de torens bij een moskee). In 2009 werd door een meerderheid van de Zwitsers voor het Minaretten verbod gestemd via een referendum

Poster SVP 2014. Tegen immigratie

Wanneer Zwitserland er daadwerkelijk voor kiest om het nieuwe beleid in te voeren, zal dit verstrekkende gevolgen kunnen hebben voor de andere overeenkomsten tussen Zwitserland en de EU zoals de overeenkomsten over handel, warentransport en onderzoek. Zwitserland geeft toe dat de uitsluiting van onderzoeksprogramma's zoals het Erasmus als gevolg van de uitkomst van het referendum problemen oplevert (bron).  Vorige week heeft de EU laten weten niet te willen onderhandelen over het aanpassen van de overeenkomsten. Ik ben benieuwd hoe deze nieuwe situatie zal uitpakken voor Zwitserland.

Bij de immigratiedienst wordt er moeilijk gedaan over mijn verblijfsvergunning. Ik heb een werkcontract nodig van een Zwitserse instantie zoals de Universiteit Bern of het Inselspital. Maar omdat ik student ben aan de Universiteit Utrecht en deze stage in kader van mijn studie doe (en dus niet betaald krijg), heb ik alleen maar een contract met mijn professor in Bern. Maar dit is volgens de immigratiedienst niet genoeg en ook toen ik mijn pasje van het Inselspital liet zien waren ze niet tevreden. Morgen ga ik voor de derde keer langs met bij de immigratiedienst, naast een stapel formulieren en contracten nu ook gewapend met twee brieven (één van mijn professor en één van het hoofd van de afdeling). 

Heb ik hier te maken met typisch Bernese bureaucratie of een Zwitsers 'anti-immigratie' beleid?